Bluetooth bir hoparlöre bağlanıp bir müzik servisinden gelen yayını oraya aktarmak ile pikaptan müzik dinlemek, aynı iş birbirinden ne kadar uzak, iki farklı şekilde yapılabilir sorusunun cevabı. Pikaplar, büyük çoğunlukla “Plug & Play” cihazlar değiller. Birinden en iyi sonucu elde etmek için, doğru şekilde kurulmasına büyük özen gösterilmesi gerekir. “Doğru” ve “özen” sözcükleri aynı cümlede kullanılınca, artık gözümüzü korkutur oldu ama sen çekinme: Bu hayal ettiğin kadar zor bir süreç değil ve sana yardımcı olmak için varım.
İçindekiler (Hızlı ulaşım)
HER İŞİN BAŞI DENGE
Herhangi bir ayarlama işine girişmeden önce, pikabın düz, yani yere tam paralel konumda olduğundan emin olmalısın. İğneyi olukta tutan yegane şey yer çekiminden başkası değil ve herhangi bir dengesizlik, iğne üzerindeki aşağı doğru kuvvetin plağa tam dik olarak uygulanmadığı anlamına gelir ki, bu da iğnenin değmesi gereken yüzeye tam temas etmemesine neden olur.
Pikapların ve plakların çok hassas olduklarını aklınızdan çıkarmayın. Pikabının %100 dengede olması, hem ses kalitesi hem de hazinelerinin sağlığı için çok önemli. Birçok pikap, ayarlanabilir ayaklarla donatılmıştır ve doğru yerleşim, basit bir su terazisi yardımıyla kolayca yapılabilir. Teraziyi döner tabla üzerine yerleştirip, hem ön kenara hem de sağ ya da sol kenara paralel konumdayken dengelemelisin.
Bu işlemlerden sonra teraziyi, iğnenin plağa değdiği nokta ile plak çaların merkezini birleştirecek bir hatta yerleştirip işi tamamlayabilirsin.
KONTROLLÜ GÜÇ
Pikap kafasının üreticinin talimatlarına göre takılı olduğunu varsayarsak (hatta saymalıyız, zira plak kafası montajı ve ayarı bir bu kadar yazıyı tek başına çıkartır), sonraki adım kolun ve dolayısıyla iğnenin plak üzerine uygulayacağı kuvveti/basıncı ayarlamaktır.
Pikap kafasını takarken, iğne koruyucunun takılı olmasını tavsiye ediyoruz fakat ağırlık ayarına gelince koruyucuyu mutlaka çıkartmalısın. Nahoş bir kazaya sebep vermemek adına, bu ayarlamalar esnasında pikabın elektriğe bağlı olmaması da, yerinde bir karar olur.
Pikabın takip (tracking) kuvvetini ayarlamak için öncelikle kolun tam bir dengede olması, yani hiçbir temas olmadan pikabın yüzeyine tam paralel durabiliyor olması şart. Bunun için kolun bitiminde duran denge ağırlığını hareket ettirerek kusursuz dengeyi sağla. Yapacağın işlem, eski tip bir kantarla ağırlık ölçmekle prensipte aynı.
AĞIRLIĞA DİKKAT
Ağırlıklar tarafında, üzerinde rakamlar olan bir ikinci bir ayar kadranı bulunur. Bu kadran, iğnenin plağa uygulayacağı kuvveti gram cinsinden gösterir.
Kol yüzeye tam paralel ve dengede dururken, kolu yuvasına oturtup sabitle. Daha sonra, ince ayar kadranını tam sıfıra getir. Bu şekilde, kolu kalibre etmiş oluyoruz.
Her pikap için gereken doğru kuvveti, pikap kafasının üreticisi belirler ve bu genelde sabit bir değer değil, bir aralıktır. Başlangıç için bu aralığın tam orta noktasını referans alarak başlayabilirsin.
Diyelim ki bu orta nokta 2 gram; ağırlığının ön tarafındaki kadranı 0’dan 2’ye getirdiğin zaman, iğnenin plağa uygulayacağı kuvveti de 2 grama getirmiş olursun. Unutma, kol tam paralel ve dengeye geldikten sonra ağırlığın pozisyonunu kesinlikle değiştirmemelisin, denge anından sonraki tek muhatabını numaralı kadran olmalı.
Bu noktadan sonra bir iğne tartısı ile ayarın sağlamasını yapmakta fayda var. Bu ürünler 80 TL’den 1500 TL’ye kadar değişen geniş bir fiyat aralığına sahip, çok abartmana gerek yok.
İSTENMEYEN KAYMA
Plak döndükçe kol ve iğnenin plağın merkezine doğru gitme eğilimi oluşur, buna kayma (skating) denir. Bu durumu önlemek için plak çalarlar üzerinde Anti-Skate ayar kadranları bulunur.
Teoride, bu ayarı iğne basıncının ayarıyla aynı değere getirmek, kayma sorununu ortadan kaldırır ama teori, her zaman pratikte karşılık bulmayabilir.wBenim tavsiyem, bu ayarı ağırlık ayarı ile aynı yaptıktan sonra, kayma olup olmadığını dinleyerek tespit edip, ufak rötuşlarla ideal ayara ulaşman.
Özellikle tiz seslerde sağda ya da solda, diğer tarafta duyulmayan bozulmalar iğnenin oluk yüzeylerinden birine olması gerekenden daha çok temas ettiğini ele verebilir.
AYAR YAPAN KAZANIR
Her şeyin ayarlı olduğunu iddia eden pikapları satın alsan da, analog dünyanın hakkını vermek için dizginleri kendi elinde sıkıca tutman gerekir. Biraz zahmetli görünse de, anlattığım tüm bu işlemleri bu deneyimin bir parçası, harika bir hobinin olmazsa olmazı olarak gördükten sonra, aldığın keyfin katlanarak artacağından emin olabilirsin.
Yazı: A. Erhan Acar